Browsed by
Category: Historia

Jednorożec a sprawa gdańska – na Bramie i u Heweliusza

Jednorożec a sprawa gdańska – na Bramie i u Heweliusza

Francuski farmaceuta Pierre Pomet wydał w 1694 roku obszerne kompendium poświęcone lekom. Można było znaleźć w nim taki ustęp: Róg jednorożca był niegdyś wielce poważany, głównie przez silne właściwości przypisywane mu przez starożytnych, głównie przeciwko truciznom, co jest powodem jego wielkiej popularności; dlatego kosztował w wadze tyle co złoto…

Doktor Joachim Oelhaf i sekcja potwornego płodu

Doktor Joachim Oelhaf i sekcja potwornego płodu

Oczy wszystkich zebranych skupione były na centralnym miejscu wypełnionej blaskiem świec sali. Tam, na stole sekcyjnym, leżało zdeformowane ciało noworodka. Już za chwilę w gdańskim auditorium anatomicum miał rozpocząć się makabryczny spektakl dwóch aktorów, w którym główna rola przypadła doktorowi Oelhafowi.

Wrzenie w Nowym Porcie 1920

Wrzenie w Nowym Porcie 1920

Rok 1920 obfitował w wydarzenia. W wielkich bólach rodziło się Wolne Miasto, a nad licznymi niewiadomymi próbował zapanować brytyjski sir Reginald Tower. Cały Gdańsk wrze: w nadmotławskim kotle mieszają się ze sobą antypatie nacjonalistyczne, interesy polityków, kryzys gospodarczy i niepewność jutra.

Rzecz o szkockich posłach, którzy wybrali się do Polski po pieniądze i wojsko… a wrócili bez niczego, ale za to z długami

Rzecz o szkockich posłach, którzy wybrali się do Polski po pieniądze i wojsko… a wrócili bez niczego, ale za to z długami

Jest rok 1657. Od kilku dziesięcioleci Europą wstrząsają kolejne krwawe konflikty, podszyte religijnym fanatyzmem, politycznymi ambicjami i ludzką desperacją. Rzeczpospolita nie jest wyjątkiem – nieustanne wojny ze Szwecją, Turcją i Moskwą definitywnie zakończyły złoty okres kraju i tolerancję, która w nim panowała. Po powstaniu kozackim Chmielnickiego przez Polskę przetacza się niszczycielski szwedzki najazd, który przejdzie do historii pod nazwą Potopu. Kraj nigdy w pełni nie podźwignie się po tych ciosach, powoli oddając pola Rosji. 

The first multi-legged cable car was built in 1644, and it worked perfectly

The first multi-legged cable car was built in 1644, and it worked perfectly

The first cable car in the world was built in Gdańsk in 1644, then part of the Polish-Lithuanian Commonwealth. City engineer Adam Wybe constructed this mechanism to facilitate fortification work carried out at the city’s ramparts. The machine was admired not only by the townspeople but also by numerous travelers from all over the world. But first, let’s take a look a little deeper into the past. When Adam Wybe along with his wife, Margareta, and brother Jacob came from…

Read More Read More

Medyczna zagadka z 1671 roku. Co mogło wywołać zamianę organów w kamień? (List Mr. Kirkby’ego)

Medyczna zagadka z 1671 roku. Co mogło wywołać zamianę organów w kamień? (List Mr. Kirkby’ego)

W 1671 roku do jednego z najstarszych czasopism naukowych na świecie (angielskich “Philosophical Transactions”) trafił list z Gdańska. Mr. Kirkby opisywał w nim petryfikację narządów u dwóch zmarłych osób. Czy po kilku wiekach jesteśmy w stanie rozwiązać tę zagadkę?

Jak powstawał czarny proch? Oliwski młyn prochowy

Jak powstawał czarny proch? Oliwski młyn prochowy

Chociaż początkowo czarny proch miał być cudownym medykamentem lub zabawką, ludzie szybko zdali sobie sprawę ze śmiercionośnych właściwości tej chemicznej mieszanki. W Europie już od czasów w średniowiecza czarny proch wykorzystywano podczas wojen, ale jego prawdziwa kariera rozpoczęła się na przełomie XV i XVI wieku. Jedno z miejsc, w których wytwarzano proch, możemy znaleźć w leśnych ostępach Oliwy. 

Sekcja zwłok Adama i Ewy A.D. 1724

Sekcja zwłok Adama i Ewy A.D. 1724

Do słynnej francuskiej Encyklopedii artykuły pisała cała rzesza filozofów i naukowców. Wśród nich znajdował się lekarz Pierre Tarin, który w haśle “ANATOMIA” napisał: “ludzkie ciało jak maszyna podlega prawom Mechaniki, Statyki, Hydrauliki oraz Optyki, dlatego też ten, kto najlepiej pozna tę maszynerię i doda do tej wiedzy arkana Mechaniki, będzie w lepszej pozycji do poznania przez praktykę i doświadczenie w jaki sposób te prawa działają w ciele. (…) Dlatego dla lekarza anatomia jest wiedzą absolutnie niezbędną”. 

Z krainy wrzosowisk nad Motławę. Dlaczego Szkoci przybyli do Rzeczypospolitej?

Z krainy wrzosowisk nad Motławę. Dlaczego Szkoci przybyli do Rzeczypospolitej?

Szkoci to naród włóczęgów. Zostali zahartowani przez ciężkie warunki w swoim kraju, przez chłód, kamienistą ziemię i góry. Dlatego często opuszczali krainę ponurych wrzosowisk, aby przemierzać resztę świata w poszukiwaniu szczęścia oraz majątku. Tęskniąc za swoją ojczyzną, jako najemnicy walczyli i umierali za obcą sprawę, kupcy przemierzali wszystkie morza, a sprytni domokrążcy z całym dobytkiem na swoich plecach docierali ze swoim towarem do najbardziej zapadłych wiosek.

Osmański szpieg w Wisłoujściu

Osmański szpieg w Wisłoujściu

W 1641 roku, za panowania miłościwie panującego Władysława IV, do Gdańska przybył z Niderlandów turecki dyplomata. Chociaż minęło zaledwie siedem lat od wojny z Abazy paszą, gdańszczanie pokazali posłańcowi wszystkie atrakcje swojego miasta – łącznie z fortyfikacjami.  Kiedy wiadomość o tym dotarła do polskiego króla, władca wpadł we wściekłość…